اختلالات ویژه خواب را می توان به وسیله مطالعات در آزمایشگاه های خواب مشخص کرد. در زیر به برخی از اختلالات خواب اشاره می کنیم:

≡ بی خوابی

بی خوابی را به صورت یک اختلال ذهنی، خواب ناکافی یا خواب غیر استراحت بخش، علی رغم داشتن فرصت کافی برای خواب تعریف می کنند که تقریباً در تمامی افراد بالغ گاه به گاه رخ می دهد. بی خوابی دایمی ممکن است به دلیل وضعیت های مختلف روانی و بیماری های جسمی به وجود آید. این حالت را می توان به وسیله قرص های خواب به طور موقت تسکین داد. اما استفاده طولانی مدت از هریک از قرص ها عاقلانه نیست. زیرا بر فعالیت های روزانه اثر می گذارد و ممکن است باعث بروز عادت شود.

≡ راه رفتن در خواب و کابوس های شبانه

دوره های در خواب راه رفتن، در کودکان شایع تر از افراد بالغ است و بیشتر در افراد مذکر به وجود می آید. این دوره ها ممکن است چند دقیقه طول بکشد. این افراد با چشمان باز راه می روند و از موانع دوری می جویند. اما هنگامی که از خواب بیدار می شوند چیزی به یاد نمی آورند.

≡ نارکوپسی

نارکوپسی یک بیماری با علت نامعلوم است که سرانجام در آن تمایلی شدید و غیر قابل مقاومت برای خوابیدن در جریان فعالیت های روزانه به وجود می آید.

•نوعی اختلال خواب وجود دارد که بیماران مبتلا به این وضعیت رؤیاهای خود را ایفای نقش می کنند. این افراد به اطراف دست و پا می زنند و حتی از رختخواب بیرون پریده و برای مبارزه با جهان فرضی آماده می شوند. این اختلال معمولاً با دارو درمان می شود.

≡ آپنه در خواب

آپنه در خواب با انسداد مجاری هوایی در هنگام دم ایجاد می شود. باز ماندن مجاری هوایی فوقانی به عملکرد عضلات گشادکننده آن بستگی دارد. “تونوس” حالت انقباض ملایم عضلات است که در عضلات اسکلتی به حفظ وضعیت و نیز برگشت خون به قلب کمک می کند. در هنگام خواب، تونوس این عضلات ممکن است تا حدی کاهش یابد. تا جایی که قادر به باز نگه داشتن مجاری هوایی نباشد. تلاش برای غلبه بر این انسداد در نهایت موجب بیداری یا نیمه بیداری فرد خوابیده می شود. اگر این وضعیت به طور مداوم تکرار شود، همچنان که در افراد مسن به دفعات اتفاق می افتد، بی خوابی موجب خستگی و عملکرد ضعیف در هنگام روز می شود.

≡ چگونه می توان آپنه در خواب را تسکین داد؟

آپنه در خواب را با آموزش افراد برای نخوابیدن به پشت، پرهیز از استفاده از مواد تضعیف کننده تنفسی مانند دارو های خواب آور  و الکل و در حالات شدیدتر با اعمال فشار مثبت به مجاری هوایی در هنگام خواب می توان تسکین داد.